Esperanto: Kapitel 13

Das Demonstrativpronomen „tiu“

1. Das Demonstrativpronomen (hinweisendes Fürwort) tiu weist auf eine Person oder eine bereits bekannte Sache hin, die dem Sprecher räumlich oder zeitlich nahe ist. Die Pluralform lautet tiuj.

Tiu estas la via libro, kaj mi volas tiun.	– Dies ist dein Buch und ich möchte es.
Tiuj estos koleraj kontraŭ vi.	– Die werden wütend auf dich sein.
Li aŭdis tiujn.	– Er hörte dies (diese Sachen, diese Leute).

2. Das Pronomen kann nicht nur als Stellvertreter einer Person oder einer Sache gebraucht werden, sondern darf auch, als Pronominaladjektiv, ein Substantiv begleiten.

Mi vidas tiun ventoflagon.	– Ich sehe diese Wetterfahne.
Tiuj infanoj estas junaj.	– Diese Kinder sind jung.
Mi trovas tiujn librojn.	– Ich finde diese Bücher.
Tiu vento estos varma.	– Dieser Wind wird warm sein.

Bildung von weiblichen Substantiven

3. Alle Substantive, die Personen, Verwandtschaft, Berufe und Tiere bezeichnen, lassen sich durch Anhängen des Suffix -in- in die jeweilige weibliche Form umwandeln. Das Substantiv ohne -in- ist automatisch männlich oder, wenn das Geschlecht keine Rolle spielt, die allgemeine geschlechtsneutrale Form. La kato ist also eine geschlechtsneutrale Katze oder der Kater, die gezielt weibliche Katze heißt folglich la katino. Folgen dem Substantiv mehrere Suffixe, steht -in- immer am Schluss.

fratino – Schwester (von frato – Bruder) knabino – Mädchen (von knabo – Junge) ŝipestrino – Kapitänin (von ŝipestro – Kapitän)

patrino – Mutter (von patro – Vater) virino – Frau (von viro – Mann) porkino – Sau (von porko – Schwein oder Eber)

Anmerkung: Im Deutschen wird die weibliche Form auch oft in ähnlicher Weise gebildet – Königin, von König; Löwin, von Löwe usw.

Vokabeln

almenaŭ – mindestens, wenigstens ĉapelo – Hut ĉielo – Himmel filo – Sohn konstrui – errichten, konstruieren miri – sich wundern morgaŭ – morgen nubo – Wolke ombrelo – Regenschirm

paroli – reden, sprechen parko – Park preskaŭ – fast pri – betreffend, über promeni – spazieren super – oberhalb, über (örtlich) timi – befürchten, sich ängstigen tiu – diese, dieses, dieser, jene, jener, jenes ( 1) zorga – sorgfältig, sorgsam

En la parko (Leseübung)

Miaj junaj amiko kaj amikino, kaj ankaŭ ilia patrino, iris hieraŭ al la parko. La infanoj diris al la patrino ke la parko estas agrabla, kaj ke ili volas promeni en ĝi. La knabino parolis al sia frato pri la belaj floroj. Ŝi diris al li ke la floroj velkas, kaj ke la herbo en preskaŭ la tuta parko bezonas pluvon. La knabo diris hodiaŭ al mi ke hieraŭ li kaj lia fratino aŭdis la birdojn en la arboj super siaj kapoj. Li diris ke li miris pri tiuj birdoj, tamen li opinias ke la birdoj baldaŭ konstruos siajn nestojn en tiuj arboj.

La infanoj promenis, kaj baldaŭ ili vidis ke grizaj nuboj venas sur la ĉielon, kaj mia juna amikino timis ke pluvos. Ŝi parolis al la patrino pri la nuboj kaj la pluvo, montris al ŝi la grizajn nubojn, kaj diris ke ŝi volas iri al la domo. Ili komencis marŝi al la strato, kaj preskaŭ kuris, ĉar ili ne havis ombrelon. Tra la fenestroj de la domoj oni rigardis ilin, kaj la knabo miris ĉu li kaj liaj patrino kaj fratino amuzas tiujn virojn kaj virinojn. Tamen la patrino diris ke ŝi ne timas ke ŝi amuzos tiujn, sed ke ŝi timas la pluvon.

Ŝi kaj la filino volas esti zorgaj pri almenaŭ la novaj ĉapeloj. La filo diris al ŝi ke li ankaŭ estas zorga, sed ke li opinias ke ne pluvos. Baldaŭ la patro venis al ili, kaj portis ombrelojn, ĉar li ankaŭ timis la pluvon. Li miris ĉu la infanoj kaj ilia patrino havas ombrelojn. Baldaŭ pluvis, sed ili estis sekaj, ĉar ili havis la ombrelojn. Morgaŭ ili ne promenos en la parko, sed iros al la urbo.

Übersetzungsübung

1. Der Ostwind ist trocken, und der Südwind wird zu warm sein.
2. Ein Westwind blies gegen den Wetterhahn, aber das Getreide brauchte einen Südwind.
3. Ein Nordwind weht, und ich denke, dass es bald schneien wird.
4. Es (Kap. 11 #4) wird morgen schönes Wetter geben, da jetzt ein angenehmer Wind weht.
5. Die Blumen werden welken, weil jene Kinder sie gepflückt haben.
6. Sie sprechen über jenen Park, aber ich will nicht spazieren gehen, weil es Wolken am Himmel gibt.
7. Wir nehmen wenigstens einen Regenschirm mit, und mein Bruder wird ihn über unsere Köpfe halten.
8. Meine Schwester sagt: „Mutter und ich befürchten, dass es regnen wird.“
9. Meine junge Schwester wird vorsichtig mit jenem neuen Regenschirm umgehen. (wörtlich: sein)
10. Ich frage mich, ob sie morgen spazieren gehen wird.
11. Jener Park ist angenehm, und das Gras ist weich und grün.
12. Die Vögel bauen jetzt ihr Nest in jenen Zweigen über unseren Köpfen.
13. Der Himmel über uns ist blau, und ein Westwind fängt an zu wehen.
14. Ich kann jenen Wetterhahn sehen, auf jenem großen Haus in der Nähe des Parks.
15. Mutter sagt, dass meine Schwester morgen einen neuen Hut haben wird.
16. Sie wird vorsichtig mit jenem Hut umgehen. (wörtlich: sein)
17. Der Freund meines Vaters passt sehr auf seinen Sohn auf.
18. Man sieht, dass er kein starker Junge ist.